Në pjesën veriore të qytetit të Mitrovicës, një minoritet krenar serb – të rrethuar nga shqiptarë etnikë të Kosovës – vazhdon të mirëmbajë lidhje të ngushta me Beogradin, në raste duke marrë pjesë në akte të dhunshme shpërfillje kundër qeverisë së udhëhehur nga shqiptarët në Prishtinë, kryqytetin e Kosovës, shkruan Foreign Policy në një artikull kushtuar zhvillimeve të fundit në pjesën veriore të Kosovës.

Që kur Rusia pushtoi Ukrainën, gjërat janë keqësuar. Aksionet policore të forcave speciale janë shtuar, siç janë shtuar edhe sulmet mbi ta – disa përfshirë edhe me granata dore dhe automatikë. Si dhe shenja grafike me simbolin “Z” në mbështetje të të ashtuquajturit “operacion special ushtarak” të presidentin rus, Vladimir Putin.

“Nëse i humbin këto targa, atëherë këtu s’kemi më Serbi”, ka thënë Damjan Petroviç, një serb lokal i cili kishte kishte dalur për të pritur vizitën e kryeministres serbe, Ana Brnabiç, në pjesën veriore të Kosovës. “Do të humbasin identitetin”, i ka thënë ai Foreign Policy-s.

Një oficerit policor i është djegur shtëpia pasi konvertoi targat [në RKS]. “Tradhtar”, shkruhet në një koment në një grup lokal serb në Facebook. “Duhet të digjet së bashku me fëmijtë e tij”.

Gjatë kohës sa po shkruhej ky shkrim, vetëm 13 vetura kishin ndërruar targat. Pronarët e tyre e kanë paguar çmimin, tre prej tyre me prona të djegura – disa edhe veturat e tyre.

“Ne jemi më të vendosur se kurrë që rendi dhe ligji të shtrihen në çdo cep të Republikës së Kosovës”, tha Xhelal Sveçla, ministri i Brendshëm i Kosovës, në një postim në Facebook pas një prej sulmeve të zjarrvënies.

“Fakti që një grindje mbi dokumentacionin zyrtar … ndezi tensione të tilla është një dëshmi e brishtësisë së situatës,” tha Petrit Selimi, ish-ministri i jashtëm i Kosovës.

Një aktivist serb vendas, i cili dëshiron të mbetet anonim sepse ata jetojnë në një zonë me rrezik të lartë, tha se ka pasur raporte të instalimit të kamerave të njohjes së fytyrës të prodhuara nga Kina në veri të Kosovës. Policia ka kryer operacione për heqjen e kamerave të vëzhgimit në të kaluarën, të cilat, sipas tyre, janë të lidhura me qeveritë e huaja.

Serbët në veri të Kosovës e kanë parë prej kohësh Moskën si një mbrojtëse. Ata ndajnë besimin, rrënjët etnike, lidhjet kulturore dhe përçmimin për atë që ata e konsiderojnë hegjemoni të udhëhequr nga ShBA. Megjithatë, qeveria e Kosovës në të kaluarën herë pas here e ka shpallur personelin e zyrës zyrtare të përfaqësimit rus në Prishtinë “persona non grata”, duke i hequr imunitetin diplomatik. Rasti më i fundit ndodhi në dhjetor 2021, kur një rus i OKB-së u dëbua për “veprimtari të dëmshme”, sipas ministres së jashtme të Kosovës. Dy diplomatë të tjerë rusë u dëbuan atë tetor.

Në të njëjtën periudhë, lidhjet ruso-serbe u forcuan. Dhe, muajin e kaluar, ministri i jashtëm i Rusisë, Sergey Lavrov, dhe Nikola Selakoviç, në atë kohë ministër i jashtëm i Serbisë, nënshkruan një dokument të quajtur një “plan për konsultime”, për zemërimin e madh të Brukselit dhe Shtëpisë së Bardhë, duke nxitur SHBA. ambasadori në Serbi, Christopher Hill, për të thënë, “Shtetet e Bashkuara do të donin të dëgjonin disa sqarime se çfarë ishte kjo marrëveshje apo çfarë ishte në të vërtetë ky protokoll.”

“Për të qenë i sinqertë, askush nuk duhet të nënshkruajë asgjë me Rusinë tani,” tha Hill.

Marrëveshja Serbi-Rusi ishte “një shenjë shumë e qartë për qëllimin e tyre për të forcuar lidhjet e tyre,” tha Peter Stano, zëdhënësi kryesor për punët e jashtme të BE-së, i cili vuri në dukje se dokumenti i ri i konsultimit ruso-serb ishte nënshkruar vetëm disa ditë pasi Moska njoftoi një mobilizim për luftën me Ukrainën dhe filloi të organizonte referendume të rreme për territorin që kishte pushtuar.

Megjithatë, me Rusinë në luftë, retorika, veprimet dhe provokimet janë përshpejtuar në Mitrovicë. Këtë verë, kur Prishtina njoftoi zbatimin e rregullores së targave, u ngritën barrikada ndërsa u dëgjuan sirenat e sulmit ajror. Videot që qarkulluan në mediat e Kosovës me sa duket tregonin grupet paraushtarake serbe duke shpërndarë armë. Muajt e fundit, një grup i ri që duket se përfaqëson serbët në Kosovë, i quajtur Brigada e Veriut, ka bërë të ditur praninë e tij në Mitrovicë.

“Mos u shqetëso!” stencilat e tyre lexohen. “Ne jemi këtu! Ne pritje!”

I pyetur: “Kush është Brigada e Veriut?” Markoviç, i cili vetë ka rrënjë ruse, ngriti supet dhe buzëqeshi. “Ne kemi shumë grupe,” tha ai.

Moska është akuzuar prej kohësh se ka lidhje me paraushtarakët serbë dhe, kur Rusia pushtoi Ukrainën, tubimi i parë në mbështetje të Rusisë u mbajt në Beograd në mars.

“Krimeja është Rusia; Kosova është Serbi”, thërrisnin turmat. I njëjti slogan është skalitur edhe në muret e Mitrovicës.

“Serbia ka kultivuar për vite, madje dekada, grupe të ndryshme që veprojnë mes botës paraushtarake dhe krimit të organizuar, madje edhe huliganizmin sportiv. Këta duket se i përkasin atij spektri të ngatërrestarëve”, tha Selimi, ish-ministri i Jashtëm i Kosovës, duke iu referuar Brigadës Veriore.

Shqetësim rrethon edhe Qendrën Humanitare Ruso-Serbe në Nish, Serbi, afër Mitrovicës dhe kufirit me Kosovën. “Natyrisht që ka pretendime se po përdoret si qendër lokale spiunazhi. … Ndjenja ime është se duke kërkuar status diplomatik për stafin e saj (deri tani e mohuar nga Serbia), Rusia po luan një lojë simbolike mePerëndimin dhe njëkohësisht po bën presion mbi Beogradin”, tha Srdjan Cvijic, një politolog serb.

Shtetet e Bashkuara. dhe qeveri të tjera perëndimore kanë pretenduar se qendra është një bazë për spiunazhin rus. Kërkesa e Rusisë për imunitet diplomatik për stafin e saj “tradhton qëllimin e vërtetë të qendrës”, tha Selimi. Kohët e fundit, qeveria e Kosovës raportoi se operativët e qendrës kanë kaluar ilegalisht në veri të Kosovës nga Nishi.

E pyetur nëse agjentët e huaj po vepronin në tokën e Kosovës, Emilija Rexhepi, zëvendëskryeministrja e Kosovës për minoritetet dhe të drejtat e njeriut, mbajti frymën dhe priti para se të thoshte: “Duhet të jemi shumë të kujdesshëm”.

NATO ka rritur numrin e trupave në Kosovë për atë që një zyrtar i NATO-s i përshkroi si “aktivitete stërvitore për të ruajtur nivelin e lartë të gatishmërisë dhe për të kontribuar në ruajtjen e një mjedisi të sigurt dhe të sigurt dhe lirinë e lëvizjes për të gjithë njerëzit në Kosovë”.

Dislokimi thuhet të jetë i përkohshëm; megjithatë, vendet e punës po shpallen për të punësuar kosovarë në baza ushtarake, duke përfshirë kuzhinierë, marangozë dhe punëtorë ndërtimi, gjë që mund të tregojë një angazhim afatgjatë të NATO-s në mes të tensioneve në rritje. Një forcë e NATO-s ka të ngjarë të pranohet nga Serbia, tha Cvijiç, sepse serbët etnikë e shohin me frikë policinë e Kosovës, veçanërisht forcat e operacioneve speciale.

Sipas Labinot Hoxhës, një ish-diplomat i Kosovës tani në Bruksel, “Evropa po përballet me një dimër të gjatë, të vështirë, të ftohtë dhe të ndotur”, ndërsa përpiqet të gjejë burime alternative të energjisë dhe ekonomia globale përballet me një recesion tjetër të mundshëm. Megjithatë, kjo krizë mund të jetë një mundësi për Kosovën, e cila ka thëngjill. Kompleksi dikur i madh energjetik i Obiliqit, i ushqyer me qymyr nga minierat rreth Mitrovicës, furnizonte me energji elektrike Shqipërinë, Bullgarinë, Greqinë dhe atë që tani është Maqedonia e Veriut.

Rexhepi ka folur me disa kompani ndërkombëtare për nxjerrjen dhe eksportimin e burimeve energjetike të Kosovës.

Historia e Kosovës nuk është vetëm ajo e shqiptarëve dhe serbëve, por edhe e boshnjakëve, kroatëve, goranëve, ashkalive e të tjerë. Duke folur në një kafene në Mitrovicë, udhëheqësit e komunitetit lokal boshnjak thanë se ndjeheshin të bllokuar mes Prishtinës dhe Beogradit.

“Ne jemi mes zjarreve dhe nuk e dimë se kush do të na djegë,” tha Nurmina Mulic, një aktiviste civile.

Komento:

	Komenti