Ish-shefi i ushtrisë së SHBA-së në Evropë, Ben Hodges, përmer një shkrimi ka propozuar përfshirjen e Amerikës në dialogun kosovë-Serbi për të arritur një marrëveshje përfundimtare.
Sipas tij, “qasja e re”, nënkupton rolin kryesor të Shteteve të Bashkuara të Amerikës në dialog.
Hodges në shkrimin autorial të tij “Qasja e re në Serbi dhe Kosovë”, shpjegon se kjo qasje nënkupton nisjen e një iniciative të fortë dhe të koordinuar e cila do të udhëhiqet nga SHBA-të në bashkëpunim me Bashkimin Evropian dhe NATO-n.
Siç shkruan Hodges, kjo qasje ka për qëllim që të sigurojë kushtet që Kosova dhe Serbia të arrijnë një konsensus për marrëveshjen përfundimtare.
Duke folur për rolin e Amerikës, Hodges thotë se, SHBA-të mund të arrijë një ndikim vendimtar në rajon, nëse zbatohet një qasje gjithëpërfshirëse strategjike (e integruar mirë me përpjekjet e BE-së dhe NATO-s), e cila sipas tij, hap hapësirën politike për dy udhëheqësit, Aleksandar Vuçiq dhe Hashim Thaçi.
Hodges, Thaçin dhe Vuçiqin i mbron ata nga presionet e brendshme dhe të jashtme dhe ofron shpresë për arritjen e kompromiseve shumë të vështira, por të domosdoshme.
“Por kjo do të jetë e mundur vetëm nëse ne tregojmë të njëjtin nivel angazhimi si gjatë negocimit të Marrëveshjes së Paqes në Dejton, përpara se të përfshiheshin forcat e IFOR dhe SFOR, të cilat përfundimisht çuan në një paqe të papërsosur por të qëndrueshme në Ballkanin Perëndimor”, thotë Hodges.
Sipas tij, nëse Perëndimi dëshiron që të ketë sukses në gjithë këtë, atëherë ka nevojë për një diplomat të lartë që do të mund ta udhëhiqte siç u shpreh ai “diplomacinë e ndërmjetësimit”, siç është Richard Holbrooke.
Në mënyrë që të arrihet kjo iniciativë, ai beson se duhet të plotësohen tre kushte kryesore dhe në radhë të parë është e nevojshme që presidenti Hashim Thaçi dhe homologu i tij serb, serb Aleksandar Vuçiq, të kenë hapësirë të mjaftueshme për të negociuar dhe për të kërkuar kompromis pa imponuar kufizime në Perëndim.
Hodges në mënyrë specifike paralajmëron se Perëndimi se duhet të përmbahet nga “pranimi” i mëtejshëm tek Vuçiq dhe Thaçi.
Sipas Hodges, nëse krijohet vakuumi, rusët dhe kinezët do ta përdorin atë, dhe në këtë mënyrë ai ka ofruar zgjidhje më të mira.
“Ne duhet t’u japim atyre shpresë… Integrimi me vendet perëndimore duhet të duket si një qëllim i mundshëm, me përfitime të prekshme ekonomike… do t’i mundësojë të dy presidentëve që t’i shtyjnë ato grupe brenda radhëve të tyre që nuk shohin ndonjë përfitim nga integrimi me perëndimi. Shtetet e Bashkuara të Amerikës, NATO-ja dhe Bashkimi Evropian mendoj se mund ta bëjnë këtë”, siguroi Hodgis.
Si kusht i dytë, Hodges flet për nevojën për të marrë parasysh zgjidhjet lokale dhe përmend një shembull të një marrëveshjeje midis Greqisë dhe Maqedonisë së Veriut.
Ai pranon se konflikti midis Kosovës dhe Serbisë ka një situatë tjetër dhe se zgjidhja e saj mund të jetë më e vështirë.
“Ne u japim presidentit Thaçi dhe Vuçiq një shans për të treguar të njëjtin lloj guximi dhe shtetësie duke i lejuar që ata të vijnë në zgjidhjen e dëshiruar… Janë ata që do të duhet të jetojnë me pasojat e saj”, sugjeroi ai.
Si kusht i tretë, sipas Hodges, Vuçiq ka nevojë për opsione strategjike për Serbinë, të bëhet një faktor përgjegjës dhe stabilizues në rajon duke arritur një marrëveshje paqësore me Kosovën dhe jo opsione të tilla si krijimi i një Kube të re ose të Venezuelës në Evropën Juglindore ose shteti satelitor se është i lidhur vetëm me Kremlinin.
Duke shpjeguar pse kjo është e vështirë, Hodges thotë se Vuçiq është nën presion të madh nga vendi por edhe nga Rusia.
Sa i përket Rusisë, ai thotë se burimi kryesor i ndikimit ndaj Serbisë ishte nevoja e tij për të siguruar mbështetjen e Moskës në Këshillin e Sigurimit të OKB pasi Kosova shpalli pavarësinë.
“Kremlini natyrisht është i vetëdijshëm për këtë dhe nuk ka interes të zgjidhë këtë situatë”, thotë Hodges dhe argumenton se Moska shpesh e anashkalon Vuçiqin dhe ushtron presion mbi të nëpërmjet klerit, sindikatave të margjinalizuara të forcave policore dhe ushtarake aktive dhe faktorëve të tjerë se ata mendojnë se do të jenë në një humbje nëse Serbia zyrtarisht pranon pavarësinë e Kosovës.
Sipas Hodgis, president Thaçi përballet me sfida të ngjashme, pasi frustrimet sugjerojnë disa grupe politike në Kosovë që të kërkojnë një qëndrim më agresiv ndaj Serbisë apo komunitetit me Shqipërinë.
Megjithatë, siç thekson ai, Vuçiq dhe Thaçi demonstruan në muajt e fundit disa “cilësitë e tyre shtetërore”, duke u përpjekur të gjejnë një zgjidhje për situatën që Perëndimi duket i pazgjidhshëm.
“E gjithë kjo konfirmon faktin se të dy liderët kanë nevojë për mbështetjen e Perëndimit”, tha Hodges, transmeton më tutje lajmi.
Ai kujton se takimi i Berlinit dështoi, por thekson se delegacioni serb ka treguar pjekuri dhe shtetësi, të cilat, sipas tij, mund të ofrojnë njëfarë shprese për Samitin e ardhshëm në Paris të korrikut.
Hodges thekson se mund të shpallet së shpejti mundësia për të krijuar stimuj të rinj për gjetjen e një zgjidhjeje, Këshilli Evropian, i mbështetur nga KE i ri, mund të rivendosë shpresën për anëtarësimin e Serbisë dhe kështu me radhë.
Edhe Kosova mund të jetë në BE, nëse siç theksoi ai, është bërë përparim i mjaftueshëm drejt përmbushjes së standardeve të BE.
3 °C
