Diaspora gjithmonë ka sjellë para të shumta në Kosovë.
Kosova jo vetëm pranon para në formë të remitencave nga diaspora, por miliona euro dërgohen nga Republika e Kosovës në vende të ndryshme të Bashkimit Evropian.
Sipas të dhënave zyrtare të Bankës Qendrore të Kosovës (BQK), vetëm në pesë muajit e parë të këtij viti, rreth 13 milionë euro ka qenë vlera e remitencave dalëse, kurse gjatë vitit të kaluar 39 milionë euro ka qenë vlera e parave që janë dërguar nga punëtorë të huaj që jetojnë përkohësisht në Kosovë.
Ekspertë për çështje financiare pohojnë se vlera më e madhe dërgesave nga Kosova janë të punëtorëve të misioneve të huaja në Kosovë dhe studentëve nga Kosova që studiojnë në vende të ndryshme të BE-së, e që familjarët financojnë obligimet e nevojshme.
Mejdi Bektashi, ekspert për çështje financiare, në një prononcim për Radion Evropa e Lirë, thotë se vlera e remitencave dalëse është ulur për shkak të zvogëlimit të numrit të ndërkombëtarëve në Kosovë.
“Kjo mund të arsyetohet në radhë të parë për shkak të prezencës se madhe ndërkombëtare, po flas për ata që kanë vende qëndrim në Republikën e Kosovës, siç janë institucionet e ndryshme financiare, duke filluar nga zyra e Bankës Botërore, Fondi Monetar Ndërkombëtar, pastaj EULEX-i, UNMIK-u dhe shumë organizata dhe biznese tjera ndërkombëtare që veprojnë në Kosovë. Kurse një pjesë të konsiderueshme e përbëjnë studentët kosovarë që studiojnë ne vendet e Bashkimit Evropian. Me rritjen e numrit të studentëve, me siguri që edhe remitencat do të rriten nga Kosova në periudha të ardhshme, ndërkaq për prezencën ndërkombëtare kemi zvogëlim të remitencave dalëse”, thotë Bektashi.
Edhe zyrtarë të Bankës Qendrore të Kosovës thonë se “remitencat dalëse janë kryesisht të lidhura me vendet e Bashkimit Evropian, ngase shumica e atyre që dërgojnë para jashtë vendi janë rezident të Kosovës me origjinë të huaj (kryesisht punëtor të EULEX-it dhe UNMIK-ut). Sipas standardeve statistikore ndërkombëtare, të huajt që punojnë në Kosovë me kontratë një vit e më shumë, janë rezident të Kosovës”, thuhet në një përgjigje për Radion Evropa e Lirë nga zyrtarë të BQK-së. Një punëtor ndërkombëtar që punon për një organizatë të huaj, i tha Radios Evropa e Lirë se rrogat e stafit sillen nga 5 mijë deri 8 mijë euro, varësisht nga pozita si dhe nga organizata.
Por, Mejdi Bektashi, thotë se punëtorët ndërkombëtarë që veprojnë në Kosovë paguhen nga buxheti i shteteve që vijnë dhe jo nga buxheti i Republikës së Kosovës. “Të gjitha këto institucione ndërkombëtare kanë llogari në Bankës Qendrore të Kosovës dhe ato të hyra, paratë për operimin ku përfshihen edhe pagat, vijnë nga institucionet e ndryshme të Bashkimit Evropian.
Të gjitha pagesat bëhen nga buxheti i atyre institucioneve, ndërkaq në shumicën e rasteve, po flas për institucionet ndërkombëtare duke përjashtuar bizneset, janë të lejuara nga taksat dhe doganat për pajisjet e tyre që i shfrytëzojnë ato”, tha Bektashi. Për shkak se pagat e këtyre punëtorëve paguhen nga qeveritë e tyre përkatëse, në Kosovë ata janë të përjashtuar edhe nga tatimi në të ardhura personale si dhe nga të gjitha tarifat dhe taksat e gjësendeve personale të vogla dhe të mëdha. Ndryshe, përveç remitencave dalëse, diaspora kosovare, sipas të dhënave zyrtare, dërgon rreth 2 miliardë euro brenda një viti, duke përfshirë dërgesat dhe paratë që ata shpenzojnë gjatë pushimeve
3 °C
