Në shikim të parë, 13-vjeçari Mangal Karimy mund të jetë çdo djalë që jeton në një fshat të vogël në Afganistanin perëndimor, duke transportuar dru zjarri dhe duke ushqyer kafshët në fermën e të atit, përcjellë Indeksonline.
Deri në moshën dy vjeçare, Mangal ishte Madina, një nga shtatë vajzat, e zgjedhura nga prindërit e saj për të jetuar si një djalë nën një traditë afgane të quajtur “bacha posh”, një term Dari që përkthehet në “veshur si djalë”.
Për aq kohë sa Mangal mund të mban mend, ai i mban flokët e tij të gjata nën një kapelë leshi, tërheq xhaketën dhe pantallonat e tij dhe ndihmon babanë e tij që të mbjellë grurin dhe blegtorinë e tyre në fshatin Sanjoor të mbuluar me borë, në provincën Herat.
Në shoqërinë thellësisht patriarkale të Afganistanit, djemtë vlerësohen shumë mbi vajzat – deri në atë pikë ku një familje konsiderohet “e paplotë” pa një djalë, thotë Nadia Hashimi, një pediatër afgan-amerikan.
Vajzat janë rritur duke besuar se ata janë një barrë për familjen, tha Sodaba Ehrari, kryeredaktore e Agjencisë së lajmeve të grave në Afganistan (AËNA), i cili ka intervistuar disa prindër të fëmijëve të bacha posh.
Gratë “nuk mund të fitojnë para për të mbështetur familjet e tyre, ata nuk mund të jetojnë vetëm – dhe kaq shumë arsye (si kjo) i bëjnë ata në këtë shoqëri patriarkale për të praktikuar bacha posh”, tha ajo.
Tradita shekullore thotë shumë për diskriminimin me të cilën përballen vajzat afgane mjaft fjalë për fjalë nga momenti që ata lindin. Në fund të fundit, “kush nuk ka djem, po i transformon ato në një vajzë”, thotë Hashimi.
Tranzicioni është i përkohshëm, dhe fëmijët e bacha posh pritet të hedhin identitetin e tyre mashkullor pasi të kenë arritur pubertetin dhe të kthehen për të jetuar si vajza – diçka që nuk vjen gjithmonë lehtë.
Babai i Mangalit, Khoda Bakhsh Karimy, i tha CNN-së se familja duhet të ketë një djalë, fëmija do të kthehej për të jetuar si vajzë. Deri në atë moment ose kur Mangal godet pubertetin, Khoda dhe gruaja e tij, Amena Karimy, ishin “të lumtur” me Mangalin dhe përgjegjësitë që ai kryen, si “duke përshëndetur mysafirët në shtëpinë tonë dhe duke u ofruar atyre çaj ose ushqim”.
“Ne e bëmë atë si një djalë për të ndihmuar babanë e saj”, tha nëna Amena.
“E kam bërë vajzën time si një djalë që të më shërbejë ushqim dhe ujë kur të punoj në shkretëtirë”, tha babai Khoda.
Në gjuhën Dari nuk ka përemra gjinore “ai” dhe “ajo”. Por Mangal i tha CNN se preferonte të quhej identiteti i tij mashkull – dhe ekuivalenti anglisht “ai”.
Prindërit e tij ndërkohë, besojnë se gjinia e Mangal në lindje – femra – mbetet e pandryshuar. Përkthimi anglisht i bisedës së tyre përdor përemrin “ajo”.
Mangal është një duart shtesë e dashur për familjen e nëntë që fitojnë afro 6,000 afganë (rreth 80 dollarë) në muaj – të varfër edhe sipas standardeve të Afganistanit.